Trong bài viết hôm nay Văn Thái sẽ cùng các bạn tìm hiểu chi tiết về dung sai và lắp ghép trong cơ khí chế tạo máy. Trị số dung sai lớn thì độ chính xác của chi tiết thấp và ngược lại… nhé
1. Các giá trị sai lệch trong dung sai và lắp ghép
Sai lệch giới hạn là sai lệch của các kích thước giới hạn so với kích thước danh nghĩa. Sai lệch giới hạn gồm sai lệch giới hạn trên (es, ES) và sai lệch giới hạn dưới (ei , El)
- Sai lệch giới hạn trên của chi tiết trục : es = dmax – d
- Sai lệch giới hạn trên của chi tiết lỗ : ES = Dmax – D
- Sai lệch giới hạn dưới của chi tiết trục : ei = dmin – d
- Sai lệch giới hạn dưới của chi tiết lỗ : EI = Dmin – D
Tùy theo giá trị của kích thước giới hạn và kích thước danh nghĩa mà sai lệch có thể âm, dương hoặc bằng không.
Sai lệch thực là hiệu đại số giữa kích thước thực và kích thước danh nghĩa.
Sai lệch cơ bản là một trong hai sai lệch (trên hoặc dưới) dùng để xác định vị trí của miền dung sai so với đường không. Tiêu chuẩn Việt Nam ( TCVN ) qui định sai lệch gần với đường không là sai lệch cơ bản . Đường không là đường biểu thị vị trí kích thước danh nghĩa. Khi biểu diễn sơ đồ phân bổ dung sai và lập ghép thì sai lệch dương đặt ở phía trên đường không, sai lệch âm đặt ở phía dướ.
2. Giá trị dung sai trong lắp ghép cơ khí
Dung sai, được ký hiệu là T, là hiệu giữa kích thước giới hạn lớn nhất với kích thước giới hạn nhỏ nhất.
- Dung sai chi tiết lộ: TD = Dmax – Dmin = ES – El
- Dung sai chi tiết trục: Td = dmax – dmin = es – ei
Dung sai luôn luôn dương. Trị số dung sai lớn thì độ chính xác của chi tiết thấp và ngược lại.
Miền dung sai là miền được giới hạn bởi sai lệch trên và sai lệch dưới. Miền giá trị dung sai xác định trị số và sự phân bố dung sai tương đối so với kích thước danh nghĩa
3. Các loại lắp ghép bề mặt trơn
a. Lắp ghép có độ hở
Lắp ghép có độ hở còn được gọi là lắp lỏng. Trong mối ghép này kích thước lỗ luôn lớn hơn kích thước thực . Độ hở trong lắp ghép , được ký hiệu là S , đặc trưng cho sự chuyển động tương đối giữa hai chi tiết trong lắp ghép . Độ hở càng lớn thì khả năng dịch chuyên tương đối càng lớn và ngược lại.
Lắp ghép có độ hở
- S = D – d
- Độ hở lớn nhất : Smax = Dmax – dmin = ES – ei
- Độ hở nhỏ nhất : Smin = Dmin – dmax = EI – es
- Độ hở trung bình : Stb = (Smax+Smin)/2
- Dung sai độ hở : TS= Smax – Smin = TD + Td
b. Lắp ghép có độ dôi
Lắp ghép có độ dôi
Lắp ghép có độ dôi còn được gọi là lắp chặt. Đây là loại lắp ghép trong đó kích thước của lỗ luôn nhỏ hơn kích thước của trục. Độ dối trong lắp ghép , được ký hiệu là N, đặc trưng cho sự cố định tương đối giữa hai chi tiết trong lắp ghép. Nếu độ dôi càng lớn thì sự cố định giữa hai chi tiết càng bền chặt và ngược lại.
- N = d – D
- Độ dôi lớn nhất : Nmax = dmax – Dmin = es – EI
- Độ dôi nhỏ nhất : Nmin = dmin – Dmax = ei – ES
- Độ dôi trung bình : Ntb = (Nmax+Nmin)/2
- Dung sai độ dôi : TN = Nmax – Nmin = TD + Td
c. Lắp ghép trung gian
Lắp ghép trung gian là loại lắp ghép quá độ giữa lắp ghép có độ hở và lắp ghép có độ dôi. Trong lắp ghép này tùy theo kích thước của chi tiết lỗ và chi tiết trục mà lắp ghép có độ hở hoặc lắp ghép có độ dôi.
Lắp ghép trung gian
Nếu lắp chi tiết lộ có kích thước giới hạn lớn nhất với chi tiết trục có kích thước giới hạn nhỏ nhất thì lắp ghép có độ hở lớn nhất: Smax = Dmax – dmin = ES – ei
Nếu lắp chi tiết lỗ có kích thước giới hạn nhỏ nhất với chi tiết trục có kích thước giới hạn lớn nhất thì lắp ghép có độ dối lớn nhất: Nmax = dmax – Dmin = es – EI
Dung sai của lắp ghép trung gian là dung sai độ hở hoặc dung sai trung gian: TS = TN = Nmax + Smax = TD+Td
Nếu lắp ghép có độ hở lớn nhất lớn hơn độ dôi lớn nhất thì lắp ghép có độ hở trung bình:
Stb = (Smax – Nmax)/2
Nếu lắp ghép có độ dối lớn nhất lớn hơn độ hở lớn nhất thì lắp ghép có độ hở trung bình:
Ntb = (Nmax – Smax)/2
Độ hở trung bình hoặc độ dôi trung bình trong các lặp ghép đạt được khi các kích thước của các chi tiết được chế tạo theo các trị số trung bình của dung sai của chúng.
4. Hệ thống lắp ghép trong cơ khí chế tạo
a. Hệ thống trục
Lắp ghép trong hệ thống trục là tập hợp các lắp ghép trong đó các độ hở và độ dôi khác nhau có được bằng cách ghép các lỗ có kích thước khác nhau với trục cơ sở.
Trong hệ thống trục, trục là chi tiết cơ sở nên còn gọi là hệ trục cơ sở. Chi tiết trục cơ sở được kí hiệu là h và es=0 nên dmax =d, ei = -Td .
Sơ đồ phân bố miền dung sai lắp ghép theo hệ trục
b. Hệ thống lỗ
Lắp ghép trong hệ thống lỗ là tập hợp các lắp ghép trong đó các độ hở và độ dôi khác nhau có được bằng cách ghép các trục có kích thước khác nhau với lỗ cơ sở.
Trong hệ thống lỗ, lỗ là chi tiết cơ sở nên còn gọi là hệ lỗ cơ sở. Chi tiết lỗ cơ sở được kí hiệu là H và El=0 nên Dmin=D, ES – TD.
Sơ đồ phân bố miền dung sai lắp ghép theo hệ lỗ
Sơ đồ phân bố miền dung sai lắp ghép là hình biểu diễn, vị trí tương quan giữa viên dung sai của lỗ và miện dung sai của trục trong các lắp ghép.
Trên sơ đồ này cần thể hiện được hệ thống lắp ghép, các sai lệch giới hạn, miền dung sai của các chi tiết và đặc tính của lặp ghép. Các bước vẽ sơ đồ phân bố miền dung sai lắp ghép như sau:
- Vẽ đường nằm ngang biểu thị vị trí đường không. Sai lệch giới hạn được bố trí về hai phía của đường không: sai lệch dương ở phía trên, sai lệch âm ở phía dưới.
- Biểu diễn miền dung sai của trục hoặc lỗ cơ sở.
- Biểu diễn miền dung sai của lỗ hoặc trục.
Bài viết trên đây là những chia sẻ của chúng tôi với mong muốn mang đến cho quý khách hàng những thông tin hữu ích nhất. Ngoài ra, nếu quý khách hàng cần tìm mua các sản phẩm về hợp kim và linh kiện cơ khí khác.
Quý khách có thể liên hệ với chúng tôi thông qua các hình thức sau:
– Hotline: 0383 136 988
– Email: linhkienvanthaihn@gmail.com
-Website：https://linhkiencatdaycnc.com/
-Fanpage: https://rg.link/6X6xLLz (Linh Kiện Văn Thái Hà Nội)
Công ty Văn Thái chúng tôi chuyên cung cấp các linh kiện và tất cả các loại hợp kim theo yêu cầu của khách hàng để sản xuất dao phay gỗ, với mã hợp kim đa dạng như: YG6, YG6Z, YG8, YG3X, YG15C, YG20C, YG25C… tùy vào nhu cầu sử dụng của khách hàng mà chúng tôi có: dây cắt Trường Thành, dây cắt Cánh Chim ( xanh, đỏ ), dây cắt Quang Minh ( cam, xanh ), dây cắt Honglu ( giấy, nhựa ), dây cắt Kim Cương và cả dây cắt Nhôm,… dầu cắt dây DX-2, dầu cắt JIARUN #1 ( JR#1) ( dầu xanh lá ), dầu cắt JIARUN 2A, hộp dầu JIARUN 3A, dầu SDK2, dầu SDK 3 ( dầu vàng ), dầu SDK 118, dầu WED-218 và cả dầu mài JD,…. Động cơ điện, động cơ bước tiến, bánh xe (puly), nút đồng, nắp đậy, bộ bạc đạn bánh xe, bạc đạn, động cơ điện, máy bơm, card HL, dây Curoa, hợp kim dẫn điện,….
Lựa chọn Văn Thái và các sản phẩm do Văn Thái cung cấp quý khách sẽ vô cùng hài lòng vì chúng tôi có:
- Dịch vụ giao hàng nhanh
- Hậu mãi tốt
- Sản phẩm giá thành hợp lý, chủng loại đa dạng
