Bánh răng có rất nhiều loại. Mỗi loại sẽ có những quy ước và cách thiết kế bản vẽ bánh răng riêng biệt cùng với các thông số cụ thể. Do đó bạn cần phải nắm được các quy ước thiết kế bản vẽ một cách chính xác nhất. Đồng thời hỗ trợ cho việc kiểm tra chất lượng sản phẩm sau gia công trở nên dễ dàng hơn.
- Những quy ước chung trong bản vẽ bánh răng
1.1. Các định nghĩa
-Đường kính vòng tròn bước của một cặp bánh răng là đường kính của hình trụ đồng trục với bánh răng sẽ lăn với nhau mà không bị trượt. Các vòng tròn cao độ là các đĩa ma sát tưởng tượng và chúng tiếp xúc tại điểm cao độ.
-Vòng tròn cơ sở là vòng tròn mà từ đó điều kiện bất khả quy được tạo ra.
-Đường kính chân răng là đường kính ở chân răng.
-Phần phụ là độ sâu xuyên tâm của răng từ đường tròn bước răng đến chóp răng.
-Điểm trừ là độ sâu xuyên tâm của răng từ đường tròn cao độ đến chân răng.
-Khoảng trống là sự khác biệt đại số giữa phần phụ và phần trừ.
-Bước răng tròn là khoảng cách từ một điểm trên một răng đến điểm tương ứng trên răng kế tiếp, được đo quanh chu vi hình tròn.
-Đường hành động là đường tiếp tuyến chung của các đường tròn cơ sở và đường tiếp xúc là một phần của đường hành động nơi tiếp xúc diễn ra giữa các răng.
-Fillet là phần được làm tròn ở dưới cùng của khoảng răng.
1.2. Quy ước về cách tính
-Để thiết kế được một bản vẽ bánh răng chính xác nhất với yêu cầu đề ra, người thiết kế phải đảm bảo tuân thủ các quy ước sau:
-Tỷ số truyền là tỷ số giữa số răng trong bánh răng với số răng trong bánh răng, bánh răng nhỏ hơn trong hai bánh răng dạng lưới.
-Khoảng cách tâm là tổng bán kính đường tròn bước răng của hai bánh răng trong lưới.
-Chiều rộng răng là chiều dài của cung từ mặt này sang mặt kia của răng, được đo xung quanh chu vi đường tròn bước răng.
-Môđun là đường kính vòng tròn bước chia cho số răng.
-Bước đường kính là nghịch đảo của mô-đun. Tức là số răng chia cho đường kính vòng tròn bước răng.
Bản vẽ bánh răng
- Quy ước vẽ các loại bánh răng phổ biến hiện nay
Thông thường thì tùy theo loại bánh răng mà sẽ có những quy ước bản vẽ riêng biệt.
2.1. Quy ước bản vẽ bánh răng trụ
Cách vẽ bánh răng trụ theo quy định TCVN 13-78 như sau:
- Vòng đỉnh và đường sinh của mặt trụ đỉnh vẽ bằng nét liền đậm.
- Vòng chia và đường sinh của mặt trụ chia vẽ bằng nét chấm gạch
- Không thể hiện vòng đáy và đường sinh của mặt trụ đáy.
- Trong hình cắt dọc của bánh răng, phần răng bị cắt, nhưng quy định không kẻ các đường gạch gạch, lúc đó vẽ đường sinh đáy bằng nét liền đậm.
- Để biểu diễn răng nghiêng hoặc răng chữ V, nét mảnh thể hiện hướng nghiêng của răng và thể hiện rõ góc nghiêng õ.
- Có thể vẽ profin của răng khi cần thiết. Cho phép vẽ gần đúng profin của răng thân khai bằng cung tròn. Tâm cung tròn nằm trên vòng cơ sở, bánh kính R = d/5 (d: là đường kính vòng chia).
Quy ước bản vẽ bánh răng trụ
Các thông số cơ bản của bánh răng trụ
Các kết cấu của bánh răng trụ được tính theo mô đun (m) và đường kính trục (dB):
- Chiều dài răng: b = (8..10).m
- Chiều dày vành răng: s = (2..4)m
- Đường kính may ơ: dm = (1,5 .. 1,7)bB
- Chiều dày đĩa: K = (0,35..0,5)b
- Đường kính đường tròn của tâm các lỗ trên đĩa: D’ = 0,5 (Do + dm)
- Đường kính lỗ trên đĩa: do = 0,25(Do – dm)
- Chiều dài may ơ: lm = (1,0 .. 1,5)db.
- Đường kính trong vành đĩa: Do = da – (6..10)m.
- Trong các công thức trên khi vật liệu chế tạo bánh răng bằng thép lên lấy hệ số nhỏ, còn bằng gang lấy hệ số lớn.
2.2. Quy ước bản vẽ bánh răng côn
Quy ước vẽ bánh răng côn
Quy ước vẽ bánh răng côn giống với quy ước vẽ bánh răng trụ. Trên mặt phẳng hình chiếu vuông góc với trục của bánh răng côn, quy định vẽ vòng đỉnh của đáy lớn và đáy bé, vòng chia của đáy lớn
Cặp bánh răng côn ăn khớp có trục cắt nhau tạo thành góc khác 90 độ. Hình chiếu vòng chia của bánh răng nghiêng trong mặt phẳng hình chiếu được vẽ như đường tròn.
Cặp bánh răng côn răng thẳng ăn khớp có trục vuông góc với nhau vẽ như trong trường hợp bánh răng trụ răng thẳng ăn khớp, cặp bánh răng nghiêng ăn khớp vẽ như hình bên dưới:
Quy ước bản vẽ bánh răng côn
Các thông số cơ bản của bánh răng côn
- Đường kính vòng chia: de = meZ
- Chiều cao răng: he = 2,2.me
- Lấy theo đường vuông góc với đường sinh của mặt côn chia, đường vuông góc này là đường sinh của mặt côn phụ.
- Chiều cao của đỉnh răng: ha = me
- Chiều cao chân răng: hf = 1,2 me.
- Góc đỉnh côn của mặt côn chia: ọ
- Đường kính vòng đỉnh: dae = de + 2.haecosọ = me(Z + 2.cosọ)
- Đường kính vòng đáy: dfe = de – 2.hfe.cosọ = me(Z – 2,4.cosọ)
- Chiều dài răng b: thường lấy bằng (1/3)Re (Chiều dài đường sinh của mặt côn chia)
- Khi vẽ bánh răng côn ta chỉ cần biết mô đun, số răng và góc đỉnh côn chia.
2.3. Quy ước bản vẽ bánh vít trục vít
Quy ước vẽ bánh vít trục vít
Theo quy định TCVN 13-76 thì bánh vít và trục vít được vẽ như sau:
-Đối với trục vít, trên mặt phẳng hình chiếu song song với trục của trục vít, vẽ đường sinh của mặt đáy bằng nét mảnh và trên mặt phẳng hình chiếu vuông góc với mặt phẳng của trục không vẽ đường tròn đáy.
-Khi cần thể hiện profin của răng thì dùng hình cắt riêng phần hay hình trích.
-Đối với trục vít trên mặt phẳng hình chiếu vuông góc với trục của bánh vít, vẽ đường tròn đỉnh lớn nhất của vành răng bằng nét liền đậm. Vẽ đường tròn chia bằng nét chấm gạch;. Không vẽ đường tròn đỉnh và đường tròn đáy.
-Đối với bánh vít và trục vít, tại vùng ăn khớp, đường đỉnh răng của trục vít và bánh vít đều vẽ bằng nét liền đậm. Trên hình cắt trục vít không được vẽ nằm trước bánh vít.
Các thông số của bánh vít – trục vít
– Trục vít
Mô đun của trục vít và bánh vít bằng nhau, cách kích thước được tính theo mô đun đó. Chiều dài phần cắt ren b1 của trục vít được lấy theo điều kiện ăn khớp. Khi vẽ có thể lấy b1 theo công thức sau:
Z2: là số răng của bánh vít.
– Bánh vít
Các thông số khác của bánh vít được tính theo mô đun và số răng.
- Đường kính vòng chia: d2 = m.Z2
- Đường kính vòng đỉnh: da2 = d2 + 2.ha = m(Z+2)
- Đường kính vòng đáy: df2 = d2 + 2.hf = m(Z-2,4)
- Chiều rộng của bánh vít b2 được lấy theo đường kính mặt đỉnh của trục vít < 0,75 da1.
- Góc ôm của trục vít 2.ọ thường lấy bằng góc giới hạn của hai mút của bánh vít theo công thức sau: Sin ọ = b2/(da1 – 0,5m); thông thường 2.ọ = 90 .. 100
- Đường kính đỉnh lớn nhất của vành răng: daM2 < da2 + 6.m/(Z1 + 2)
- Khoảng cách trục giữa trục vít và bánh vít. aw = 0,5.m(q + Z2)
- Những yếu tố cần lưu ý khi thiết kế bản vẽ bánh răng
Là một trong các bản vẽ kỹ thuật cơ khí thông dụng, bản vẽ bánh răng cũng nên được thiết kế đảm bảo đáp ứng đầy đủ các thông số.
Dưới đây là các lưu ý để thiết kế bản vẽ bánh răng chính xác nhất.
3.1. Độ chi tiết
Để đảm bảo đáp ứng chính xác các yêu cầu gia công, bản vẽ bánh răng cần phải được thể hiện một cách cụ thể và chi tiết nhất.
3.2. Độ chính xác của bánh răng và kết cấu bánh răng
Trong quá trình gia công, sự nhất quán và chính xác ngay từ những bước ban đầu là điều cần thiết.
Chính vì lý do đó, bản vẽ bánh răng cần phải được thể hiện rõ ràng cũng như độ chính xác của bánh răng và kết cấu của bánh răng (một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng làm việc của chi tiết).
3.3. Hình dạng và vị trí của vành răng
Đây là những yếu tố tiếp theo có ảnh hưởng nhiều đến phương pháp hay công nghệ gia công. Và yếu tố cũng phụ thuộc vào chiều rộng của rãnh dao thoát.
3.4. Độ biến dạng của bánh răng khi nhiệt luyện
Bên cạnh những yếu tố trên thì độ biến dạng của bánh răng khi nhiệt luyện cũng cần được chú ý. Vì chúng ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng ứng dụng của sản phẩm. Do đó thông số bánh răng là yếu tố bạn cần phải đặc biệt lưu ý khi thiết kế bản vẽ bánh răng.
Bài viết trên đây là những chia sẻ của chúng tôi với mong muốn mang đến cho quý khách hàng những thông tin hữu ích nhất. Ngoài ra, nếu quý khách hàng cần tìm mua các sản phẩm về hợp kim và linh kiện cơ khí khác.
Quý khách có thể liên hệ với chúng tôi thông qua các hình thức sau:
– Hotline: 0383 136 988
– Email: linhkienvanthaihn@gmail.com
-Website：https://linhkiencatdaycnc.com/
-Fanpage: Linh Kiện Văn Thái Hà Nội
Công ty Văn Thái chúng tôi chuyên cung cấp các linh kiện và tất cả các loại hợp kim theo yêu cầu của khách hàng để sản xuất dao phay gỗ, với mã hợp kim đa dạng như: YG6, YG6Z, YG8, YG3X, YG15C, YG20C, YG25C… tùy vào nhu cầu sử dụng của khách hàng mà chúng tôi có: dây cắt Trường Thành, dây cắt Cánh Chim ( xanh, đỏ ), dây cắt Quang Minh ( cam, xanh ), dây cắt Honglu ( giấy, nhựa ), dây cắt Kim Cương và cả dây cắt Nhôm,… dầu cắt dây DX-2, dầu cắt JIARUN #1 ( JR#1) ( dầu xanh lá ), dầu cắt JIARUN 2A, hộp dầu JIARUN 3A, dầu SDK2, dầu SDK 3 ( dầu vàng ), dầu SDK 118, dầu WED-218 và cả dầu mài JD,…. Động cơ điện, động cơ bước tiến, bánh xe (puly), nút đồng, nắp đậy, bộ bạc đạn bánh xe, bạc đạn, động cơ điện, máy bơm, card HL, dây Curoa, hợp kim dẫn điện,….
Lựa chọn Văn Thái và các sản phẩm do Văn Thái cung cấp quý khách sẽ vô cùng hài lòng vì chúng tôi có:
- Dịch vụ giao hàng nhanh
- Hậu mãi tốt
- Sản phẩm giá thành hợp lý, chủng loại đa dạng
